Dyktando 2015: postrachem małe i wielkie litery

Zasada konkursu była prosta: należało tak napisać dyktando, aby nie zrobić błędu. Bezbłędnej pracy nie oddała żadna z osób, które w czwartek i w piątek (11-12.06) walczyły o tytuł "Krośnieńskiego Mistrza Ortografii". Najwięcej problemów sprawiła uczestnikom pisownia małych i wielkich liter.

Ponad 120 osób sprawdziło swoją ortograficzną wiedzę podczas czwartego krośnieńskiego dyktanda

Krośnieńskie dyktando organizowane jest od czterech lat. Jego celem jest popularyzacja zasad poprawnej polszczyzny wśród mieszkańców Krosna i powiatu krośnieńskiego. Przede wszystkim ma ono jednak stanowić formę zabawy z ortografią.

Konkurs towarzyszy Dniom Krosna, a nagrodą w nim jest tytuł "Krośnieńskiego Mistrza Ortografii", przyznawany w czterech kategoriach wiekowych. W tym roku walczyło o niego ponad 120 osób. W czwartek (11.06) dyktando napisali uczniowie podstawówek i gimnazjów, a dzień później błędów starali się uniknąć uczniowie szkół ponadgimnazjalnych oraz dorośli.

Autorem obydwu tekstów był poeta i prozaik Jan Tulik, który ortograficzne i interpunkcyjne pułapki zastawił w każdym zdaniu historii opowiadających o przeszłości i zabytkach Krosna.

W czwartek (11.06) dyktando napisały dzieci z podstawówek i młodzież gimnazjalna

"Żenujące! - przemyśliwała Marzena, która od pół godziny nie skleciła pożądanego zdania. Miała za zadanie skompilować fantastyczno-sensacyjną opowieść, z uwzględnieniem lokalnych atrakcji. Herbata znów wystygła, autorka chyba się zdrzemnęła. Wtem usłyszała jakieś brzęczenie, spod powiek dostrzegła dziwne iskrzenie. Naraz ocucił ją porażający huk" – tak brzmiał początek dyktanda, z którym zmierzyło się ponad 80 uczniów podstawówek i gimnazjów.

40 osób z piątkowej grupy usłyszało natomiast na wstępie takie zdania: "Przewodniczka przemówiła do rozwrzeszczanej gromadki, chcąc przekrzyczeć harmider. Jęła mówić o cennych zabytkach małego Krakowa na Podkarpaciu. Ósmy wiek sobie liczy lokacja Krosna. Przestrzeń wokół tworzy prostokątny rynek. Północna pierzeja przysłania widok na rezerwat Prządki i zamek Kamieniec w Odrzykoniu. Przekątną rynku spinają wieże kościoła farnego i kapucynów".

W piątek (12.06) do dyktanda przystąpiła młodzież ponadgimnazjalna oraz dorośli

Jednym z uczestników konkursu był Edward Marszałek, rzecznik Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie, Mistrz Mowy Polskiej 2014. - Na szczęście Mistrz Mowy Polskiej nie musi być mistrzem ortografii - żartował przed piątkowym dyktandem. - Od dawna chciałem wziąć udział w dyktandzie, ale nie po to, aby wygrać, lecz aby zobaczyć jak wygląda konkurs i nacieszyć się, że jestem wśród porządnych ludzi. Ucieszę się jeśli wygrają młode osoby. To będzie dla mnie ogromna satysfakcja - dodał.

Po około 40 minutach powiedział z kolei: - Naprawdę trudno powiedzieć jak mi poszło. Największy problem miałem z tym, aby nadążyć za tempem dyktowania, ponieważ wyraźnie wyszedłem z wprawy w pisaniu i obawiam się, że moje pismo może być nieczytelne. Poza tym to było bardzo fajne doświadczenie.

Dyktando tradycyjnie odbyło się w Krośnieńskiej Bibliotece Publicznej

- Pan Edward to pierwsza znana osoba, która zdecydowała się wziąć udział w dyktandzie - cieszyła się Monika Machowicz z Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej. - Dotąd nie udało nam się namówić żadnego z prezydentów ani nikogo z Rady Miasta, a szkoda, bo dyktando można napisać dla sprawdzenia samego siebie i jeśli ktoś czuje, że poszło mu kiepsko, to wcale nie musi oddawać pracy - żałowała.

Okazało się, że nikt nie zdołał napisać dyktanda bezbłędnie. A co sprawiło jego uczestnikom najwięcej problemów? - Przede wszystkim pisownia małych i wielkich liter. Poza tym dużo błędów popełniono w pisowni takich wyrazów jak mereżka, mełła, chalcedon czy Pik-Mirandola - twierdzi Monika Machowicz.

Żadnej osobie nie udało się napisać dyktanda bezbłędnie

Wyniki konkursu ogłoszono w niedzielę (14.06) na rynku.

W kategorii szkół podstawowych (klasy V-VI) tytuł „Krośnieńskiego Mistrza Ortografii 2015” otrzymała Adrianna Ordyna ze Szkoły Podstawowej w Jedliczu (4 błędy), natomiast wyróżnienia zdobyli: Anna Kościółek ze Szkoły Podstawowej nr 6 w Krośnie i Szymon Tomkiewicz ze Szkoły Podstawowej w Jedliczu.

Wśród uczniów gimnazjów najlepiej z dyktandem poradziła sobie Karolina Kościółek z Gimnazjum nr 4 w Krośnie (3 błędy). Wyróżnienia otrzymały: Aleksandra Korus z Katolickiego Gimnazjum w Krośnie oraz Daria Nowak z Gimnazjum Dwujęzycznego w Krośnie.

Obydwa teksty opowiadały o Krośnie - o historii i zabytkach miasta

10 błędów zrobił Szymon Fugas, uczeń I LO w Krośnie, który wygrał w kategorii uczniów szkół ponadgimnazjalnych, studentów i osób do 25 roku życia. Wyróżnienia przyznano Katarzynie Kwiatkowskiej z II LO w Krośnie oraz Kamilowi Gmiterkowi z I LO w Krośnie.

W ostatniej kategorii - dorośli mieszkańcy miasta i powiatu (grupa 25+) - zwyciężyła Elżbieta Pikul (9 błędów), a wyróżnienia zdobyli Edward Marszałek i Piotr Kucharski.

Tekst dyktanda dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i osób dorosłych:

Przewodniczka przemówiła do rozwrzeszczanej gromadki, chcąc przekrzyczeć harmider. Jęła mówić o cennych zabytkach małego Krakowa na Podkarpaciu. Ósmy wiek sobie liczy lokacja Krosna. Przestrzeń wokół tworzy prostokątny rynek. Północna pierzeja przysłania widok na rezerwat Prządki i zamek Kamieniec w Odrzykoniu. Przekątną rynku spinają wieże kościoła farnego i kapucynów. Jakby wyznaczały oś wschód - zachód. Wartką strugą snuła się opowieść.

Poniżej, na północny zachód, wabi turystę Pałac Biskupi, a w nim Muzeum Podkarpackie, w którym znajdują się płótna rodzimych mistrzów pędzla: Bergmana, Truskolaskiego, Bieszczada. Artefakty przekonują, że gród w widłach Lubatówki i Wisłoka był ważny dla Rzeczpospolitej.

Niezmiernej wagi unikaty mieszczą wielowiekowe świątynie. Przewodniczka wyłuskała wisior z chalcedonu i wyjaśniała różnice pomiędzy intarsją a inkrustacją, co to sztukaterie, czym jest wirydarz, ważność obrazu ze św. Anną Samotrzeć, wskazała na stalle radzieckie u fary. Wyłożyła miano obrazu Matka Boska Murkowa i symbol węża ze znamieniem Kaina. Przybyszów z zagranicy zaintrygowała kaplica Oświęcimów, gorzka strzała Amora.

Niespożyte siły cicerone w żorżetowej spódnicy umożliwiły spacyfikowanie niesubordynowanych słuchaczy i popłynęła opowieść.

Brewerie, hulanki, wierzgania huncwotów, hochsztaplerów czy halucynacje spojonych okowitą zbójów minęły. Jak i haniebne łupiestwa przeminęły. Nicpoń i ladaco stępa pierzchli, napakowawszy na odchodne rabowanym jadłem bebechy. Przejęła ich nadto trwoga, zatem wysłuchując bogoojczyźnianych pień, przepadli na amen. Na Lubatówce bobry stworzyły już nowe żeremie. W rymanowskim czy iwonickim zdroju zamierzchłe źródła ożyły.

Przewodniczka mrugała chabrowymi oczkami i mełła wielkiej wagi słowa wciąż i znów. Ktoś zahaczył ją o jakiś szczegół, to zakwiliło w oddali dzieciątko w rozklekotanym wehikule – wózku. Zdeterminowana przewodniczka bieżała w nową erę zwerbalizowaną mereżką. Toż to przez tę krainę popłynęła rzeka szkła, tu Szczepanik wymyślił techniczne cuda, jego zaś kamrat Pik-Mirandola odział się liryczną chwałą.

Wtem nieopodal z cukierni wychynął przesympatyczny łasuch i zbezcześcił hedonistycznym półuśmieszkiem snujące się nietuzinkowe opowieści. Ot, wystarczyło spojrzeć na jeżynowe lody i już przyszła chętka na południowanie. Żołądka pożądanie to nie fraszka, główny z rzędu asumpt do pauzy w naukach. Jak dym z zamkowej wiwatówki rozpierzchli się przybysze, a wietrzne niebo sczesywało smużące się cirrusy z firmamentu.