Ratują Stary Cmentarz

Już po raz drugi odbyła się (31.10-1.11) kwesta na rzecz renowacji Starego Cmentarza przy ul. Krakowskiej w Krośnie. Renowacją zabytkowej nekropolii zajmuje się Komitet Ratowania Starego Cmentarza w Krośnie i Podkarpackie Towarzystwo Historyczne.

Stary Cmentarz jest zaniedbany i wymaga wielkich nakładów pracy by go zachować

Prace konserwatorskie na Starym Cmentarzu trwają od 4 lat. – To miejsce jest bardzo cenne, bo zachowana jest tu spora część historii naszego miasta. Cmentarz funkcjonował bowiem od końca XVIII w. do pierwszej połowy XX w. Są tu pochowani ludzie szczególnie zasłużeni dla naszego miasta: burmistrzowie, artyści, architekci, ale także ludzie walczący o niepodległość Polski – mówi Piotr Babinetz z Podkarpackiego Towarzystwa Historycznego, propagujący ideę renowacji Starego Cmentarza.

Piotr Babinetz: - Szacunek do grobów przodków to chrześcijański obowiązek i miara człowieczeństwa

W ciągu kilku ostatnich lat wykonane zostało nowe ogrodzenie cmentarza, został także opracowany plan zagospodarowania przestrzennego tego obszaru. W ubiegłym roku, dzięki środkom rodziny, odrestaurowano nagrobek Mazurkiewiczów. W tym roku z funduszy zebranych podczas poprzedniej kwesty, z wpłat od rodzin oraz ze środków budżetu miasta przeprowadzana jest konserwacja czterech nagrobków: Juliusza Kallaya, Lewakowskich, Niedzielskich i Śmiglewskich. Tegoroczna kwesta będzie przeznaczona częściowo na dokończenie renowacji tych nagrobków, a także na rozpoczęcie konserwacji następnych. Pilnej renowacji wymaga kilkadziesiąt dalszych nagrobków.

Oderwane tablice nagrobkowe, powalone obeliski, zniszczone rzeźby - taki jest stan zabytkowych nagrobków na Starym Cmentarzu

- Krośnianie chętnie wspierają akcję. Tylko podczas niedzielnej (31.10) kwesty na cmentarzu przy ul. Wyszyńskiego zebraliśmy ok. 7 tys. zł – mówi Piotr Babinetz.

Te pomniki są obecnie remontowane

Nagrobek rodziny Lewakowskich. Pochowany jest tu August Lewakowski – jeden z najwybitniejszych burmistrzów Krosna w końcu lat 80-tych XIX w., działacz niepodległościowy

Tu spoczywa Adam Śmiglewski – był burmistrzem Krosna w końcu lat 60-tych XIX w.

Nagrobek Juliusza Kallaya - pochodził z Węgier, uczestniczył w Powstaniu Listopadowym w szeregach Wojska Polskiego, był też znanym lekarzem krośnieńskim, w okresie Wiosny Ludów w 1848 r. pełnił funkcję Przewodniczącego Rady Narodowej

Nagrobek Anny i Bartłomieja Niedzielskich odnawiamy jest względu na wartość artystyczną tego obelisku

Koszt renowacji jednego nagrobka wynosi od 5 do 10 tysięcy. Specjalistyczne prace wykonuje konserwator zajmujący się renowacją zabytkowych nagrobków. Wszystkie prace konserwatorski zatwierdzane są przez krośnieńską delegaturę Służby Ochrony Zabytków.

Osoby, które chcą wesprzeć akcję renowacji Starego Cmentarza mogą wpłacać fundusze na konto Podkarpackiego Towarzystwa Historycznego: 20 1240 2311 1111 0000 3881 1836, z dopiskiem: „Stary Cmentarz”.

Kazimierz Wojtowicz: - Ten nagrobek to efekt misternej pracy rzeżbiarzy i kamieniarzy. Teraz wymaga renowacji

84-letni Kazimierz Wojtowicz pochodzi z Krosna, obecnie mieszka w Warszawie. Co roku stara się przyjeżdżać do Krosna, by odwiedzić Stary Cmentarz, gdzie spoczywają jego pradziadowie: Regina i Józef Wojtowiczowie. Artystyczny nagrobek rodziny wymaga pilnej i specjalistycznej renowacji. – Mam zamiar zebrać środki finansowe w rodzinie na wyremontowanie pomnika. Słyszeliśmy o działaniach Podkarpackiego Towarzystwa Historycznego i chcemy się z nim porozumieć – mówi Kazimierz Wojtowicz.

Wiele elementów na nagrobkach Starego Cmentarza to często dzieła sztuki

Podkarpackie Towarzystwo Historyczne i Muzeum Podkarpackie od kilku lat prowadzą też badania na temat ludzi pochowanych na Starym Cmentarzu. – Chcemy opracować jak najbardziej pełną listę osób pochowanych na tym cmentarzu. Bardzo cenne dla nas są informacje od osób, które odwiedzają tutejsze groby swoich przodków – mówi Piotr Babinetz. - W ten sposób dowiedzieliśmy się na przykład, że na tym cmentarzu pochowany jest generał Wojska Polskiego Edward Korczak-Wereszczyński. Wiemy też o kilkunastu kolejnych bardzo zasłużonych osobach i kilkudziesięciu innych mieszkańcach Krosna.

Czytaj też w archiwum portalu:
• Szczytne zbiórki w Dzień Wszystkich Świętych (2003-10-31)