Do 18.11: Chrystus Frasobliwy - wystawa

Muzeum Podkarpackie (ul. Piłsudskiego 16) zaprasza do obejrzenia wystawy "Chrystus Frasobliwy". Ekspozycję można zwiedzać do 18 listopada br.

Fragment ekspozycji w Muzeum Podkarpackim

Ekspozycja "Chrystus Frasobliwy" obejmuje zbiór ludowej rzeźby drewnianej, kapliczek skrzynkowych, tabliczek wotywnych, krzyży i zabytków sakralnych pochodzących z okresu od XVI do XX w. z terenu Polski południowo–wschodniej.

Zabytki prezentowane na wystawie wypożyczone zostały dzięki uprzejmości Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Muzeum Etnograficznego im. F. Kotuli w Rzeszowie, Muzeum Regionalnego w Jaśle, Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, Muzeum im. M. Konopnickiej w Żarnowcu, Muzeum Zamkowego „Kamieniec” w Korczynie-Odrzykoniu, Parafii p.w. św. Marcina w Krościenku Wyżnym, Zgromadzenia p.w. św. Michała Archanioła w Miejscu Piastowym, zbiorów własnych i kolekcjonerów prywatnych.

Fragment ekspozycji w Muzeum Podkarpackim

Chrystus Frasobliwy należy do ulubionych tematów w polskiej sztuce ludowej, która często utożsamia Chrystusa Bolesnego z Chrystusem przeżywającym ostatnie chwile przed śmiercią, dodając Mu purpurowy płaszcz i trzcinę, jak w temacie Ecce Homo. W tradycji kościoła rzymskokatolickiego postać ta jest elementem cyklu pasyjnego określanego jako oczekiwanie na Ukrzyżowanie. W sztuce chrześcijańskiej temat ten występuje od okresu średniowiecza. Pierwszym jest drzeworyt na karcie tytułowej „Małej Pasji” A. Durera (1509–1511 r.).

Najstarszym wizerunkiem w Polsce jest malowidło na predelli ołtarza w Sromowcach Niżnych w Pieninach. Natomiast najstarsza kapliczka z Frasobliwym z 1620 r. znajdowała się do niedawna na cmentarzu w Radoszycach. W XVII w. postać ta zaczyna pojawiać się w kapliczkach przydrożnych, stając się na przełomie XIX i XX w. nierozłącznym elementem polskiego krajobrazu. W okolicach Krosna i Iwonicza upowszechniła się postać Chrystusa pochodzącego z tzw. „szkoły krośnieńskiej”. Najbardziej charakterystyczne cechy tej szkoły możemy odnaleźć w kapliczkach przydrożnych w Iwoniczu.

Fragment ekspozycji w Muzeum Podkarpackim

W sztuce ludowej Chrystus Frasobliwy ma odmianę mazowiecką, śląską, kurpiowską, południowolubelską, rzeszowską, krośnieńską i najliczniejszą podhalańską. Świątki z tym przedstawieniem nazywano na Kaszubach „Płaczebóg”, na Górnym Śląsku „Starośliwy’, w Krakowskiem „Święta Turbacyja”, na Podhalu „Miłosierdzie”. Popularnym określeniem w Polsce jest także „Chrystus Bolejący” i „Dumający”.

Wystawa ma na celu popularyzację sztuki ludowej i pokazanie na zasadzie porównawczej rzeźb wykonanych przez nieznanych i anonimowych twórców ludowych, zwrócenie uwagi na warsztat, technikę, szczegóły wykonania i ich piękno.