18.11: Wieczór huculski w Muzeum Podkarpackim

Muzeum Podkarpackie (ul. Piłsudskiego 16) zaprasza na „Wieczór huculski” poświęcony górom, muzyce, nazewnictwu, zwyczajom i etnografii Huculszczyzny. Impreza odbędzie się 18 listopada 2010 (czwartek) o godz. 17.00 w sali muzeum (ul. Piłsudskiego 16). Wstęp wolny.

Huculi to grupa etniczna pochodzenia ruskiego i wołoskiego, zamieszkująca ukraińską i rumuńską część Karpat Wschodnich: Gorgany, Czarnohorę, Świdowiec, Połoniny Hryniawskie, Beskidy Pokucko-Bukowińskie i część Karpat Marmaroskich. Jest to obszar górski, niezwykle malowniczy o bardzo ciekawej kulturze i skomplikowanej historii.

Stanowią oni niespotykaną mieszaninę antropologiczną i kulturową. Można spotkać wśród nich typy ukraińskie, węgierskie, polskie, rumuńskie, a nawet cechy tureckie, tatarskie czy wreszcie cygańskie i ormiańskie. Mieszanka krwi, niezależność, jaką dają góry, koczowniczy tryb życia, ukształtowały lud pełen romantyzmu, pierwotnej szlachetności, poczucia honoru i dumy. Wymieszanie ludnościowe i językowe, a także obyczajowe, spowodowało, że folklor huculski stał się wyjątkowo bogaty.

Jako grupa etnograficzna szczególnie wyróżniająca się spośród górali karpackich była obiektem zainteresowania polskiej inteligencji, elit umysłowych i artystycznych już od końca XVIII w. Na przełomie XIX i XX w. ku kulturze huculskiej zwrócili się pisarze i artyści, zarówno Polacy, jak i Ukraińcy. O hucułach opowiadała epopeja Stanisława Vincenza „Na wysokiej połoninie”. Huculszczyzna doczekała się odbicia w dziełach licznych malarzy: Axentowicza, Sichulskiego, Jarockiego, Dębickiego, Pautscha, Obsta i innych. Dla twórców ze Lwowa i Galicji Wschodniej Huculszczyzna i pasmo górskie Czarnohory było tym, czym Podhale i Tatry dla środowiska krakowskiego i reszty Polski.

Hucuł zawsze miał duszę wolnego człowieka, a takie poczucie wolności dawały góry, dzika przyroda i poczucie własnej odrębności. Badacz Pokucia i Huculszczyzny Włodzimierz Szuchiewicz końcem XIX w. pisał ...„ten Hucuł dla którego koń i strzelba były do niedawna nieodstąpionymi towarzyszami – ten Hucuł, który z dźwiękiem swej trembity wita na połoninie wschodzące słońce i żegna nią towarzysza złożonego do grobu – stanie się rychło mityczną postacią”.

Program wieczoru:

● mgr Justyna Cząstka-Kłapyta (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ)
Fenomen muzyki Huculszczyzny, prezentacja instrumentów i muzyki huculskiej

● mgr Piotr Kłapyta (Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ)
Charakterystyka pasm górskich Huculszczyzny

● dr Wojciech Krukar (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie)
Nazewnictwo terenowe Huculszczyzny. Promocja pierwszej polskiej mapy turystyczno - nazewniczej całego pasma Czarnohory

Justyna Cząstka-Kłapyta - etnomuzykolog i doktorantka Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ, muzyk, przewodnik beskidzki, zajmuje się problematyką muzyki Karpat

Piotr Kłapyta - geograf, geomorfolog, doktorant w Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, przewodnik beskidzki, pilot wycieczek, multiinstrumentalista, rysownik panoramista, naukowo zajmuje się problematyką ewolucji rzeźby wysokogórskiej Karpat w czwartorzędzie

Obydwoje są miłośnikami kultury huculskiej i pomysłodawcami Festiwalu Huculskiego "Za głosem trembity" w Krakowie. Współpracują z Centralnym Ośrodkiem Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie, który działa również na rzecz zachowania pamiątek związanych z działalnością polskich organizacji turystycznych na Kresach Wschodnich II Rzeczpospolitej.

Wojciech Krukar - dr geografii, nauczyciel w LO w Rymanowie i wykładowca w PWSZ w Krośnie, przewodnik beskidzki, naukowo zajmuje się badaniem toponimii Karpat Wschodnich i opracowywaniem map nazewniczych, autor szeregu artykułów dotyczących problematyki karpackiej