Do 30.11: ''Sakralia osobiste od X do XX w.'' - ekspozycja

Muzeum Podkarpackie w Krośnie (ul. Piłsudskiego 16) zaprasza na wystawę "Sakralia osobiste od X do XX w.", którą można obejrzeć do końca listopada. Wernisaż odbędzie się 13 października 2011 (czwartek) o godzinie 17.00 w Pałacu Biskupim.

Kolekcja muzealna sakraliów podzielona jest na kategorie

Ekspozycja sakraliów osobistych w Muzeum Podkarpackim w Krośnie jest okazją do przedstawienia zebranej i starannie opracowanej kolekcji osobistych przedmiotów kultu religijnego, a zarazem wyjątkowych wytworów rzemiosła artystycznego. Wystawa pokazuje rozwój tworzącego się europejskiego rzemiosła artystycznego w okresie umacniania się chrześcijaństwa, obrazując jednocześnie aspekty życia duchowego społeczeństwa.

Zaprezentowane obiekty poprzez swoją różnorodność, bogactwo form i kształtów doskonale obrazują zręczność artystyczną ich twórców. Na wystawie zobaczymy efekty pracy rzemieślników zajmujących się obróbką metalu, kości słoniowej, macicy perłowej i emalii. Posługiwali się oni tradycyjnymi prymitywnymi metodami i narzędziami, a mimo tego osiągali doskonałe rezultaty estetyczne. Przedmioty tego typu cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem naukowców, dzięki czemu w ostatnich latach stały się istotnym elementem badań i opracowań.

Prezentowane sakralia wytwarzane były często ze szlachetnych kruszców, tym samym obok wartości emocjonalnej i duchowej posiadają wartość materialną. Owa wartość materialna sprawiła, że wiele artystycznych wyrobów złotniczych była w ciągu dziejów przetapiana w celu odzyskania cennego materiału.

Eksponowane zabytki obrazują różnorodne formy sakraliów osobistych i przenośnych: od plakietek pielgrzymich, krzyży relikwiarzowych czy ikonek, poprzez zabytki baroku – medaliony, medaliki, kaplerze i różańce, po krzyże zakonne. Na wystawie prezentowane będą również innego rodzaju dewocjonalia, takie jak pierścienie, obrączki, modlitewniki oraz zabytkowe tkaniny używane przez kapłanów podczas liturgii.

Jednymi z najstarszych i jednocześnie najbardziej unikatowych zabytków są plakietki lub legitymacje pielgrzymie. Przedmioty te pochodzą z XII i XIII w. z najważniejszego dla średniowiecznych europejskich pątników i pielgrzymów miejsca kultu - Rzymu.

Symbolem najważniejszym dla Kościoła jest krzyż, dlatego istotną i zarazem najliczniejszą grupę zabytków stanowią starochrześcijańskie krzyże – enkolpiony, noszone na piersi Składają się one z dwóch części, połączonych ze sobą, tak aby w wolnej przestrzeni móc przechowywać relikwie.

W dobie baroku sakralia stały się nie tylko relikwią, ale też zaczęły pełnić role ozdobne z uwagi na fakt, że przy wykonywaniu ich zaczęto pamiętać o walorach estetycznych. Relikwie zaczęto wzbogacać kamieniami i inkrustacjami.

Efektem powstawania nowych zakonów i zgromadzeń była coraz większa różnorodność tematyczna sakraliów. Zwiększył się tez zakres materiałów, z których były wykonywane - heban, macica perłowa, emalia, kość słoniowa, srebro.

Przypadający na XIX w. postęp techniczny sprawił, że dewocjonalia stały się coraz bardziej powszechne i dostępne, co jednak znacznie wpłynęło na obniżenie jakości wykonania tego typu przedmiotów.

Na wystawie miejsce znalazły także tkaniny używane w trakcie liturgii, które charakteryzują się bogactwem wzorów i precyzją wykonania. Przykładem może być haft wypukły oraz ścieg łańcuszkowy.