10-11.10: ''Czas pamięci pokruszonej'' - wspomnienie społeczności żydowskiej

W dniach 10-11 października 2012 (środa-czwartek) odbędzie się impreza pod nazwą "Czas pamięci pokruszonej" z okazji 70. rocznicy zagłady krośnieńskich Żydów oraz zakończenia prac renowacyjnych na cmentarzu żydowskim. Organizatorami dni wspomnień o społeczności żydowskiej jest Urząd Miasta Krosna i Regionalne Centrum Kultur Pogranicza przy współpracy ze Stowarzyszeniem "Olszówka" i ZSP nr 5 w Krośnie.

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu społeczność żydowska w Krośnie liczyła kilkaset osób

Wraz z wybuchem wojny wielu krośnieńskich Żydów uciekło na wschód. Ci, którzy pozostali musieli nosić na ramieniu białą opaskę z Gwiazdą Dawida. Żydom zabraniano wstępu do miejsc publicznych, w tym parków czy kin.

W sierpniu 1942 r. Niemcy rozkazali wszystkim krośnieńskim Żydom zebrać się na końskim targu, gdzie przeprowadzono selekcję – młode osoby otrzymały specjalne pozwolenia na pracę i zostali przeprowadzeni na inne miejsce, a chorych, niedołężnych i niepełnosprawnych wywieziono do pobliskiego lasu i rozstrzelano. Resztę, ponad 1000 osób, w tym matki z dziećmi, wywieziono koleją do obozu zagłady w Bełżcu.

Tego samego dnia ustanowione zostało nowe getto, obejmujące obszar pomiędzy dzisiejszą ulicą Franciszkańską a Spółdzielczą, tzw. "targ jajeczny". Getto liczyło od 300 do 600 osób.

W grudniu 1942 r. Niemcy zlikwidowali getto dokonując licznych egzekucji, wysyłając część Żydów do getta w Rzeszowie. W tym okresie rozstrzelano rabbiego Samuela (Szmula) Führera, rabina miasta, a chasydzki rabin Krosna Mosze Twerski zmarł w getcie rzeszowskim.

Odremontowany kirkut obejmuje ponad 250 żydowskich grobów

Widoczną pozostałością po społeczności żydowskiej jest cmentarz. Kirkut zlokalizowany przy ul. Ks. Sarny jest miejscem uratowanym od ruiny dzięki pracom Stowarzyszenie "Olszówka", które w 2002 r. rozpoczęło i koordynowało operacje jego odnawiania. Prace renowacyjne odsłoniły wszystkie macewy i groby – jest ich ponad 250.

Program:

10 października (środa) RCKP, ul. Kolejowa 1

godz. 17.00
● wernisaż wystawy fotograficznej "Chasydzi" autorstwa Roberta Podkulskiego
● wystawa "Ocalić od zapomnienia. Żydzi krośnieńscy i cmentarz żydowski w Krośnie" (Stowarzyszenie "Olszówka")
● wystawa fotograficzna Tomasza Okoniewskiego "By pamięć trwała..."

godz. 18.30 "Przeminęli cieniem..." - spektakl przygotowany przez młodzież z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Krośnie

11 października (czwartek) Cmentarz żydowski, ul. Ks. Sarny

godz. 11.00 Część oficjalna – modlitwa ekumeniczna z udziałem Rabina Polski Michaela Schudricha oraz krośnieńskich księży przy grobie Rabinów. Spotkanie na cmentarzu odbędzie się z udziałem przedstawicieli władz Krosna, samorządowców, organizacji społecznych, nauczycieli i młodzieży

11 października (czwartek) RCKP, ul. Kolejowa 1

godz. 10.00 Warsztaty dla młodzieży, część I:
● kaligrafia żydowska, języki żydowskie – zajęcia poprowadzi Arkadiusz Nalepka z Małopolskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli
● taniec żydowski – zajęcia Anny Zwoleńskiej, instruktorki tańca, I LO w Jaśle

godz. 13.30 "Różne oblicza Holokaustu" - Leszek Gorycki, Pracownia Historii i Kultur Mniejszości Etnicznych i Narodowych, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

godz. 14.00 "Cmentarze żydowskie w Polsce" - Krzysztof Bielawski, Wirtualny Sztetl

godz. 14.45 Warsztaty dla młodzieży, część II (zajęcia jak w części I)

Zobacz też:
● Wydarzenie na Facebooku