Do 30.04: Wystawa archiwaliów krośnieńskiego lotniska

Muzeum Podkarpackie w Krośnie (ul. Piłsudskiego 16) zaprasza do odwiedzenia wystawy archiwaliów związanych z krośnieńskim lotniskiem oraz Szkołą Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich. Ekspozycja czynna będzie do końca kwietnia 2014.

Pierwsze, nieoficjalne otwarcie lotniska odbyło się 6 września 1931 r. z inicjatywy Ligii Obrony Przeciwpowietrznej i Przeciwgazowej. Uroczyste, połączone z poświęceniem miało miejsce 12 czerwca 1932 r.

Krośnieńskie lotnisko zapisane zostało w państwowym rejestrze jako turystyczne. Głównymi inicjatorami budowy i rozbudowy krośnieńskiego węzła lotniskowego byli gen. Ludomił Rayski i ppłk Adam Mrówka – absolwenci Szkoły Realnej w Krośnie.

Uroczystość poświęcenia lotniska

W 1937 r. na podstawie planów i dokumentacji technicznej sporządzonej na zlecenie Ministerstwa Spraw Wojskowych przystąpiono do rozbudowy lotniska. Posiadało ono trzy zwarte grupy zabudowań. Hangary wzniesiono w oparciu o wcześniejszą dokumentację projektową. Nowoczesne, choć niedokończone przed 1939 r. lotnisko w Krośnie było dużym osiągnięciem polskiej myśli technicznej.

1 listopada 1938 r. rozpoczęła działalność przeniesiona z Bydgoszczy do Krosna Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich. Komendantem Szkoły był ppłk pil. obs. Adam Juliusz Zaleski (1900-1940). Kształciła ona podoficerów zawodowych lotnictwa w specjalnościach pilota, strzelca samolotowego, mechanika, radiomechanika i fotolaboranta. Nauka trwała 3 lata.

PZL P-37 Łoś przed hangarem warsztatowym

Po ukończeniu SPLdM absolwenci zasilali pułki lotnicze. W 1939 r. do celów szkoleniowych Szkoła otrzymała samoloty liniowe PZL-23 B Karaś, samoloty bombowe: PZL-37 B Łoś oraz LWS-4 Żubr. Przeniesienie tej placówki, liczącej prawie 2 000 osób z rodzinami i osobami towarzyszącymi do Krosna było wydarzeniem znaczącym i ważnym dla rozwoju i funkcjonowania miasta.

Oprócz zdjęć i dokumentów dotyczących budowy lotniska i funkcjonowania SPLdM, wystawa gromadzi też materiały na temat losów szkoły i jej uczniów oraz lotników i oficerów od momentu wybuchu wojny, tj. września 1939. Wiadomo z nich, że niektórych oficerów oraz podoficerów kadry SPLdM wzięto jako jeńców polskich do obozu w Kozielsku i Starobielsku, a następnie zamordowano w Katyniu czy Charkowie.

Brama główna lotniska w Krośnie podczas okupacji niemieckiej w 1939 r.

Dokumenty przypominają też lotników walczących w okresie II wojny światowej we Francji i Wielkiej Brytanii. Wystawę uzupełnia materiał fotograficzny przedstawiający rozwój lotniska, będącego w okresie okupacji hitlerowskiej dużą i nowoczesną bazą wojskowego lotnictwa niemieckiego.

Pokaz obejmuje również pamiątki związane z lotnictwem: mundur kaprala lotnictwa, zbiór odznak i książek. Cenną pamiątką jest zeszyt ucznia I Eskadry, IV Plutonu SPLdM Karola Jaremy.