11.10: Polska Kronika Filmowa w kinie Sokół

11 października br. (poniedziałek) w kinie Sokół o godz. 19.00 odbędzie się specjalny pokaz Polskiej Kroniki Filmowej. Zostaną wyświetlone wybrane Kroniki z lat 1944–1962. Będzie to okazja, aby odświeżyć pamięć o czasach Polski Ludowej.

Polska Kronika Filmowa to ważny zapis powojennej historii i rozdział polskiej kinematografii.

Powołano ją do życia u schyłku wojny, by za pomocą filmowego obrazu zaszczepiać, a potem utrwalać w społeczeństwie nowy porządek polityczny. Była ulubienicą widzów i oczkiem w głowie władz. Przez 50 lat przewijała się przez nasze ekrany. Oglądano ją wszędzie: od wielkich sal stolicy po małe prowincjonalne kina.

Ukazywała się co tydzień, a w latach 1957-81 nawet dwa razy w tygodniu trafiała do dużych miast. Dźwiękowa czołówka Władysława Szpilmana od początku była jej muzyczną wizytówką. Z Polską Kroniką Filmową zżyło się kilka pokoleń Polaków. Finansowały ją władze, wobec czego potrzeby tych władz w pierwszym rzędzie musiała wypełniać.

Funkcjonowała jak spore przedsiębiorstwo realizatorskie, miała swoje reporterskie oddziały rozsiane po całym kraju. Przez lata obecność jej ekip była nobilitacją każdego doniosłego wydarzenia. Cenzurowana i ograniczana przez urzędnicze decyzje, balansowała miedzy wypełnianiem narzuconych zleceń a realizacją własnych artystycznych poszukiwań. Realizując obowiązkowe materiały z pochodów, zjazdów i gospodarczych sukcesów, chętnie sięgała po formę felietonu podpatrującego, ale i często krytykującego rzeczywistość.

W świecie przez nią przedstawianym autentyczne życie mieszało się z propagandową iluzją. Obrazowi na taśmie filmowej towarzyszył komentarz bardzo często wypowiadany w imieniu całego społeczeństwa. Ideologiczne wtrącenia równoważyła atrakcyjna forma. Niemal każdy materiał był mistrzowskim przykładem zwięzłej reporterskiej formy.

Filmowego rzemiosła uczyło się w kronice wielu realizatorów. Ich dorobek jest imponujący. Każde z blisko czterech tysięcy wydań składało się z kilku, a nawet kilkunastu tematów. Do tego dochodziły wydania specjalne. Kronikę realizowali najlepsi dokumentaliści. Założona przez Jerzego Bossaka, potem przez wiele lat prowadzona przez Helenę Lemańską, swoja markę zawdzięczała świetnym operatorom, montażystom, redaktorom wszystkich pokoleń. Dzięki nim z czasem przybrała kształt atrakcyjnego magazynu mającego własną, od razu rozpoznawalna stylistykę. Doceniono to na wielu światowych festiwalach. Do najcenniejszych nagród należy Grand Prix w Cannes w 1962 roku.

PKF przeobrażała się razem z zachodzącymi w kraju zmianami. Sięgała do różnych poetyk, różne były jej tematyczne priorytety. To co prezentowała na ekranie, było obrazem historii takiej, jaką chciała zobaczyć władza. Jej rola zmalała wraz ze spadkiem frekwencji w kinach i zmianą sytuacji politycznej. W naturalny sposób przycichła, a potem znikła z ekranów, gdy nie była już potrzebna jako jedynie słuszna interpretacja dziejów. Dziś jej filmowy zapis jest bezcennym świadectwem historii, ale historii odpowiednio przefiltrowanej. Wspominając kronikę często nie pamiętamy, że to co pokazywała, było wcześniej poddane drobiazgowej kontroli.

Przykładowe tytuły wiadomości z Kronik Filmowych, które zostaną wyświetlone na seansie w kinie Sokół:
• Górnik Markiewka - 410% normy
• Rekordy budowlane, "wyścig pracy"
• Wieś - walka ze stonką
• Wojna w Korei - W Polsce akcja na rzecz pokoju: "Trójki Pokoju" zbierają podpisy
• Iran - strajki w rafineriach zarządzanych przez zachodnie koncerny
• Szerzy się brakoróbstwo
• Pierwszy reaktor atomowy w Polsce - "Polska wkracza w wiek wyzwolonego atomu"

Bilety na seans Kronik Filmowych w cenie 7 zł do nabycia w kasie kina Sokół