Zabytki Krosna

Kaplica Oświęcimów

Kaplica grobowa Oświęcimów, ufundowana przez najwybitniejszego przedstawiciela rodu Stanisława Oświęcima, została wzniesiona wg projektu mediolańczyka Vincenzo Petroniego. Dekorację stiukową jej wnętrza wykonał najwybitniejszy sztukator działający w XVII-wiecznej Polsce - Włoch Giovanni Battista Falconi.

Budowla, z którą związana jest romantyczna legenda o miłości Stanisława Oświęcima do swej przyrodniej siostry Anny, należy do najdoskonalszych osiągnięć plastycznych epoki, w której powstała. Reprezentuje typ grobowej kaplicy centralnej, wzniesionej na planie kwadratu, z kopułą na pendentywach zwieńczoną kamienną latarnią. Do wnętrza budowli prowadzi marmurowy portal zamknięty półkoliście, ujęty - rozszerzającymi się ku górze - hermowymi pilastrami. Dekoracja sztukatorska - skoncentrowana przede wszystkim na wewnętrznej powierzchni czaszy i pendentywów kopuły oraz fryzie pod gzymsem belkowania - składa się z bogatych sekwencji ornamentów kartuszowo-zawijanych, wzbogaconych niemal pełno-plastycznymi postaciami skrzydlatych putt. Osobne miejsce w dekoracji zajmują elementy militarne - panoplia, jak też kartusze herbowe stanowiące dopełnienie programu heraldyczno-genealogicznego. Głównym elementem wyposażenia kaplicy jest ołtarz z 1890 roku (wierna kopia pierwotnego z połowy XVII wieku) z ornamentami snycerskimi i obrazami z czasów fundacji kaplicy. W jego polu głównym obraz św. Stanisław wskrzeszający Piotrowina. W tle kompozycji pojawiają się - tak popularne w malarstwie polskim połowy XVII wieku - elementy aktualizmu i aktualizacji, m.in. towarzyszące wydarzeniu postacie rodziny Oświęcimów. To wybitne dzieło malarskie wiązane jest z malarzem krakowskiem Janem Tricjuszem. Integralnym elementem wyposażenia kaplicy są portrety rodziny Oświęcimów: Stanisława i Anny, przypisywane malarzowi z kręgu Holendra Piotra Danckersa de Rij, Jana - brata Stanisława, Floriana i Reginy - rodziców Stanisława oraz Barbary drugiej żony Floriana Oświęcima. Wszystkie umieszczone w prostokątnych niszach ścian wewnętrznych kaplicy.

Posadzka kaplicy położona jest o siedem stopni powyżej posadzki kościelnej. Pod nią znajduje się - dostępna z nawy bocznej kościoła - sklepiona krypta z trumnami Stanisława i Anny.

Zobacz też:
• Kościół i klasztor OO. Franciszkanów

• Lista zabytków