Rodzaje komitetów wyborczych

Kto może utworzyć komitet wyborczy?

Zgodnie z ordynacją wyborczą, komitety wyborcze mogą być tworzone przez:
1) wyborców,
2) partie polityczne i koalicje partii politycznych,
3) stowarzyszenia i organizacje społeczne,

Czym zajmują się komitety? Komitety wyborcze w imieniu partii politycznych, organizacji i wyborców wykonują czynności wyborcze, a w szczególności zgłaszają kandydatów na radnych oraz prowadzą, na zasadzie wyłączności, kampanię wyborczą na ich rzecz.

Poniżej wyjaśniamy, czym różnią się te komitety i jak jak dokonywana jest ich rejestracja. Uwaga: Termin rejestracji komitetów minął 9 września.

Komitet wyborczy wyborców

Potrzeba przynajmniej 5 obywateli, którzy mają czynne prawa wyborcze. Nie muszą oni mieszkać na terenie, na którym komitet zamierza wystawić kandydatów (informacja PKW o tworzeniu komitetów wyborczych).

Osoby te muszą złożyć pisemne oświadczenie o utworzeniu komitetu oraz powołać ze swego grona pełnomocnika wyborczego i finansowego. W oświadczeniu muszą podać swoje imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz numer PESEL. Aby zarejestrować komitet wyborczy wyborców, który zamierza wystawić kandydatów w jednym lub dwóch województwach, wystarczy zebrać 20 podpisów poparcia.

Nazwa komitetu wyborczego wyborców musi zawierać wyrazy "komitet wyborczy wyborców" oraz wyróżniające określenie (art. 64g ust. 4). Na przykład: Komitet Wyborczy Wyborców "Nasze Krosno".

Nazwa i skrót nazwy komitetu muszą być różne od nazw i skrótów nazw:
• innych komitetów wyborczych (art. 64g ust. 4),
• zarejestrowanych partii politycznych (nawet gdy nie startują w wyborach i wyrażają zgodę),
• zarejestrowanych organizacji (nawet gdy nie startują w wyborach i wyrażają zgodę) (art. 103 ust. 1).

Nazwą lub skrótem nazwy będą oznaczane listy kandydatów zgłoszone przez komitet. Powinny więc liczyć do 40 znaków drukarskich (art. 102).

Sprawdzenia, czy nazwa komitetu różni się od nazw innych komitetów, dokona przy przyjmowaniu zgłoszenia PKW lub komisarz wyborczy. Natomiast sprawdzenia, czy nazwa komitetu różni się od nazw zarejestrowanych partii i organizacji, dokona komisja wyborcza, rejestrując listy kandydatów. Może więc dojść do sytuacji, w której komitet wyborczy wyborców będzie miał nazwę, którą zaakceptuje PKW lub komisarz, ale której komisja wyborcza nie zaakceptuje do oznaczania listy kandydatów!

Jeżeli nazwa komitetu lub jej skrót kojarzy się z nazwą partii lub organizacji, najlepiej zawczasu uzyskać wyjaśnienie PKW, czy będzie on uznany za różny i czy nie będzie kłopotów z oznaczaniem nim listy kandydatów.

Komitet wyborczy organizacji

Komitety wyborcze organizacji mogą być tworzone przez stowarzyszenia i organizacje społeczne - ale tylko te wpisane do właściwych rejestrów (do zgłoszenia komitetu muszą dołączyć odpis z rejestru).

Funkcję komitetu wyborczego organizacji pełni organ upoważniony do jej reprezentowania na zewnątrz, np. zarząd. Organ ten podejmuje uchwałę o utworzeniu komitetu wyborczego oraz powołuje pełnomocnika wyborczego i pełnomocnika finansowego komitetu.

Nazwa komitetu wyborczego organizacji zawiera wyrazy: "komitet wyborczy" oraz nazwę organizacji lub jej skrót (art. 64g ust. 3). Na przykład: Komitet Wyborczy Stowarzyszenia "Krosno jest piękne".

Organizacja może utworzyć tylko jeden komitet wyborczy. Struktury terenowe organizacji nie mogą tworzyć komitetów wyborczych. Organizacje nie mogą tworzyć koalicji wyborczych z innymi organizacjami ani z partiami politycznymi (informacja PKW o tworzeniu komitetów wyborczych).

Komitet wyborczy partii politycznej

Funkcję komitetu wyborczego partii pełni organ upoważniony do jej reprezentowania na zewnątrz, np. zarząd. Organ ten podejmuje uchwałę o utworzeniu komitetu wyborczego oraz powołuje pełnomocnika wyborczego i pełnomocnika finansowego komitetu.

Nazwa komitetu wyborczego partii politycznej zawiera wyrazy: "komitet wyborczy" oraz nazwę partii lub jej skrót (art. 64g ust. 1).

Partia może utworzyć tylko jeden komitet wyborczy dla samodzielnego zgłaszania kandydatów na radnych. Struktury terenowe partii nie mogą tworzyć osobnych komitetów wyborczych. Partie mogą ponadto tworzyć koalicje wyborcze z innymi partiami, ale w danym okręgu wyborczym może startować albo lista samodzielna, albo koalicyjna (informacja PKW o tworzeniu komitetów wyborczych).

Koalicyjny komitet wyborczy partii politycznych

Partie polityczne mogą zawrzeć między sobą umowę koalicyjną w sprawie utworzenia koalicji wyborczej w celu wspólnego zgłaszania kandydatów na radnych odpowiednich sejmików województw, rad powiatów i rad gmin. Umowę koalicyjną zawierają organa partii politycznych upoważnione do ich reprezentowania na zewnątrz.

Organa te tworzą koalicyjny komitet wyborczy, który wykonuje następnie wszystkie czynności wyborcze. W szczególności koalicyjny komitet wyborczy powołuje pełnomocnika wyborczego i pełnomocnika finansowego komitetu.

Nazwa koalicyjnego komitetu wyborczego partii politycznych zawiera wyrazy "koalicyjny komitet wyborczy" oraz nazwę koalicji wyborczej (art. 64g ust. 2).

Partie polityczne mogą tworzyć kilka koalicji do różnych rad, mogą też wystawiać kandydatów samodzielnie - ale nie w okręgu, w którym startuje lista koalicyjna.

Umowa koalicyjna powinna określać proporcje, w jakich nastąpi zwrot nie wykorzystanych przez koalicyjny komitet wyborczy środków finansowych na fundusze wyborcze partii tworzących koalicję. Jeśli proporcje takie nie zostaną w umowie koalicyjnej określone, to środki te są przekazywane na rzecz instytucji charytatywnej (art. 83f ust. 2 ordynacji).

Partie nie mogą tworzyć koalicji wyborczych z organizacjami ani z wyborcami.

Opracowano na podstawie ordynacji wyborczej oraz poradnika "Rzeczpospolitej"

Wydrukuj